Hoog tijd dat makelaars kiezen: óf ze zijn in dienst van de verkper,óf ze vertegenwoordigen de huizenkoper. Het dienen van beide belangen kan nadelig uitpakken voor de consument, betoogt Korné Pot.

Op de oververhitte woningmarkt hebben dit jaar steeds meer kopers een aankoopmakelaar in de arm genomen om een huis te bemachtigen. Door deze ontwikkeling eten veel makelaarskantoren van twee walletjes: zij zijn zowel verkoop- als aankoopmakelaar. Onwenselijk. Dit werkt in de hand dat makelaars elkaar de bal toespelen en daarmee de consument benadelen. De branche zou de eer aan zichzelf moeten houden en via zelfregulering afdwingen dat makelaars óf aankopen óf verkopen en niet langer allebei.

Courtage
Een makelaar die uitsluitend huizen verkoopt of huizen aankoopt: het komt weinig voor. De meeste makelaars doen het allebei: het ene moment vertegenwoordigen ze een verkopende partij om even later weer de pet van de aankoopmakelaar op te zetten. Op het eerste gezicht lijkt hier niets mis mee, maar deze situatie werkt dat makelaars  elkaar de hand boven het hoofd gaan houden, omdat ze bang zijn om hun eigen belangen te schaden. In de praktijk werkt het zo: makelaar A voert de onderhandelingen over de aankoop van een woning met makelaar B namens de verkopende partij. Als A op het scherpst van de snede onderhandelt, krijgt B minder courtage, dat is immers een percentage van de verkoopprijs. Maar makelaar A zal de duimschroeven nooit tot het uiterste durven aandraaien bij zijn collega, omdat de kans aanzienlijk is dat ze binnen afzienbare tijd opnieuw tegenover elkaar staan, maar dan in een omgekeerde rolverdeling. En ook A wil dan graag een zo hoog mogelijke courtage. Het staat wel vast dat makelaars die met twee petten op opereren, niet volledig het belang van de consument (kunnen) dienen. De consument loopt bovendien nog een ander risico wanneer de huidige spelregels ongewijzigd blijven. Een potentiële huizenkoper die een aankoopmakelaar in de arm neemt zal in de praktijk zijn hele financiële hebben en houden op tafel leggen om een haalbare aankoopstrategie mogelijk te maken. Ook hier is niets mis mee, behalve wanneer diezelfde koper verliefd wordt op een woning die bij diens aankoopmakelaar in het bestand staat. Ineens is de aankoopmakelaar ook verkoopmakelaar. De onderhandelingspositie van de koper is bij voorbaat al verkeken: de tegenpartij heeft immers alle informatie en daarmee alle troeven in handen. Het is de tijd van goede voornemens en dus hoop ik dat de branche de handschoen oppakt om in 2017 te komen tot een scheiding van rollen. Gebeurt dit niet, dan pleit ik voor een wettelijke regeling. Zoals het nu is geregeld, hebben makelaars er belang om elkaar de hand boven het hoofd te houden, zodat de provisie voor beide partijen aantrekkelijk blijft. Het is zuiverder wanneer makelaarsbedrijven moeten kiezen of ze zich op aan-koop dan wel  verkoop richten.

Korné Pot is directeur van aankoopmakelaar De Onderhandelmakelaar